شهر ماسوله در جنوب غربی استان گیلان در 20 کیلومتری شهر ماکلوان ، 36 کیلومتری شهر فومن و 60 کیلومتری شهر رشت قرار دارد . این شهر با وسعتی معادل 100 هکتار در مختصات جغرافیایی 48 درجه ، 59 دقیقه طول شرقی و 37 درجه ، 9 دقیقه عرض شمالی واقع است و محدوده آن از سمت شمال به شهرستان ماسال ، از سمت جنوب به طارم علیا (استان زنجان) ، از سمت شرق به جلگه شهر فومن و از سمت غرب به شهرستان خلخال (استان اردبیل) میرسد .
محدوده مرکزی ماسوله از سه جهت شمال ، جنوب و غرب به کوه و از طرف شرق بر دره ای زیبا مشرف است . ارتفاع آن از سطح دریاهای آزاد برابر با 1050 متر است . آب و هوای ماسوله کوهستانی ، با تابستانهای خنک و زمستانهای سرد و پر برف است . اطراف ماسوله پوشیده از جنگل است . و راه اصلی ارتباطی آن ، جاده ای است که به سمت فومن کشیده شده است . دین مردم ماسوله اسلام و مذهب شان شیعه است . زبان اصلی مردم ماسوله «تالشی» است . که ریشه در زبان پهلوی کهن دارد . این شهر طی شماره 1090 در فهرست آثار ملی به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی به ثبت رسیده است .
این شهر هم اکنون رویارو با مسائلی مانند ریزش سنگ ، سیل ، رانش زمین ، زمین‌لرزه ، تصرف به منظور توسعه عمرانی و انسانی و تخریب و ... می‌باشد . حدود سده هشتم هجری (قرن 14 میلادی) مردمانی از نقاط مختلف سرزمین گسترده ایران به همراه مردمان کهنه ماسوله که در 6 کیلومتری شمال غرب این شهر واقع است به نقطه ای که هم اکنون به عنوان شهر ماسوله شناخته شده است کوچ کردند .
طی کاوش‌های انجام شده از محوطه باستانی کهنه ماسوله سفالینه هائی متعلق به قرون پنجم تا هشتم هجری قمری بدست آمده است که دقیق‌ترین مستندات قابل توجه تاریخی می‌باشند . در 10 کیلومتری بالاتر از ماسوله جدید ، ماسوله قدیم با آثار و بازمانده‌های انسانی از قبیل سنگ کوره و ... در منطقه‌ای گسترده پراکنده شده است که جزء آثار باستانی بشمار می‌آیند . ماسوله شامل وسعتی معادل یکصد هکتار منطقه تحت حفاظت میراث فرهنگی و منابع طبیعی ، یکی از خوش آب و هواترین نقاط ایران است که هر ساله پذیرای ده ها هزار گردشگر می باشد .
شهر تاریخی و توریستی ماسوله به دلیل داشتن معماری منحصر به فرد در جهان شناخته شده است . ماسوله با کوهستان های مرتفع ، جنگل و ییلاقات سرسبز از توریستی ترین مناطق شمالی ایران با جلوه های طبیعی فراوان به ویژه در اواخر بهار و فصل تابستان است و قله شاه معلم در ماسوله با ارتفاع 3050 متر بلندترین نقطه استان گیلان و هدفی جذاب برای گروههای کوهنوردی می باشد .
